Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej jest miejscem spotkań tysiąca praktyków współpracy rozwojowej i transgranicznej oraz stanowi platformę dialogu środowisk nauki, kultury, edukacji, władz samorządowych i państwowych, twórców i decydentów z tej części Europy. Tego rodzaju platforma ma wspomagać realizację partnerskich projektów z dostępnych źródeł finansowania zewnętrznego.

Kongres jest organizowany w ramach działalności Centrum Kompetencji Wschodnich – programu realizowanego przez Miasto Lublin i Samorząd Województwa Lubelskiego. Zadaniem CKW jest sieciowanie i inicjowanie nowych przedsięwzięć oraz współtworzenie nowej jakości w szeroko rozumianej współpracy rozwojowej.

Zeszłoroczny VI Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej, rozpoczęło ważne wydarzenie – wręczenie Nagrody Rady Europy dla miasta Lublin. Miasto zostało docenione za  aktywne promowanie europejskich idei i wartości, m.in. poprzez organizację ciekawych imprez kulturalnych, czy społecznych o zasięgu europejskim. Ponadto VI Kongres był jednym z elementów uroczystych obchodów 700-lecia nadania Lublinowi praw miejskich.

VI edycja Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej była poświęcona perspektywom rozwoju Europy Środkowo-Wschodniej oraz wyzwaniom związanym z rozwojem miast i wsi, uwzględniającym potrzeby mieszkańców. Zaproszeni goście zajmowali się także przyszłymi inicjatywami lokalnymi Lublina oraz krajów sąsiedzkich. W związku z licznymi zagrożeniami, na jakie jest narażona współczesna Europa Środkowo-Wschodnia, ważne miejsce w programie zajęła linia pt. “Polityka i bezpieczeństwo”.Wiele uwagi podczas tegorocznego kongresu poświęcono także innowacjom, które nie tylko pozwalają na realizację określonych zadań w sposób tańszy, szybszy i bardziej efektywny, ale również wyraźnie podnoszą jakość naszego codziennego życia. Na tegorocznym Kongresie nie zabrakło również ważnych zagadnień związanych z nauką i edukacją, mobilnością oraz demokracją lokalną, jakże ważnej dla wciąż reformującej się Ukrainy. Także w ramach Kongresu odbyły się seminaria Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przy współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Wykład inauguracyjny wygłosił Refat Czubarow – przewodniczący Medżlisu Tatarów Krzymskich. Podczas Kongresu wystąpili także m.in.: Jerzy Buzek, Bogdan Klich, Waldemar Sługocki, Jan Piekło.

Podczas Kongesu odbyła się także Giełda Grantodawców oraz kilkanaście imprez towarzyszących m. in.: spektakl Trzy siostry (wg A. Czechowa) – występ artystów z Ukrainy, widowisko teatralne w ramach obchodów 700-lecia lokacji miasta Lublin – Legenda o Czarciej Łapie i Sądzie Diabelskim, spotkanie z pisarzem Ołeksandrem Bojczenkiem, Klub Kongresowy.

zdjęcia: Aneta Wysmulska-Pawlaczyk

W V Kongresie wzięło udział ponad 1000 uczestników z: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Czech, Francji, Gruzji, Izraela, Litwy, Mołdawii, Mongolii, Polski, Rumuni, Rosji, Słowacji, Słowenii, Ukrainy, USA oraz Wielkiej Brytanii. Panele dyskusyjne miały miejsce w Lubelskim Centrum Konferencyjnym, a dodatkowe wydarzenia – w różnych punktach miasta (Teatr Muzyczny, lubelskie galerie, Województwa Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie). V Kongres wyróżniał się rozbudowaną ofertą tematyczną (12 linii programowych, 44 paneli dyskusyjnych, 233 prelegentów, wizyty studyjne w terenie i kulturalne wydarzenia towarzyszące, tj. filmy, spektakle, warsztaty, spotkania autorskie). Dodatkowo odbyła się Międzynarodowa Giełda Partnerów i Grantodawców, dzięki której można było dowiedzieć się o możliwościach finansowania projektów międzynarodowych i transgranicznych oraz pozyskać partnerskie organizacje do przyszłych wspólnych inicjatyw. Wykład inauguracyjny wygłosił były prezydent Ukrainy – Wiktor Juszczenko. Ponadto głos zabierali m.in.: Ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczyca, Ewa Synowiec (Komisja Europejska), Zbigniew Bujak, Maciej Fałkowski oraz Krzysztof Stanowski. Podczas Kongresu prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk i mer miasta Łucka Mykoła Romaniuk odnowili porozumienie o współpracy w związku z 20-leciem partnerstwa miast i podpisali deklarację o kontynuowaniu współpracy transgranicznej.

Poza tym świętowano 25-lecie niepodległości Ukrainy, a także innych państwa Partnerstwa Wschodniego (podczas Kongresu m.in. składano życzenia w różnych językach, przygotowano  publikację z hymnami we wszystkich wersjach językowych oraz zorganizowano wystawę fotografii „25 lat niepodległości Ukrainy – Ukraina, jakiej nie znamy!”).

zdjęcia: Maciej Rukasz, Helena Rudnicka, Jurii Polnyi

IV edycja Kongresu, która odbyła się w październiku 2015 r., została zorganizowana jako promocja 25-lecia polskiej samorządności. Podczas dyskusji uczestnicy podzielili się pozytywnymi doświadczeniami z zakresu transformacji ustrojowej oraz zaprezentowali najlepsze praktyki wykorzystywania funduszy europejskich przeznaczanych na rozwój. Ponadto, debaty dotyczyły między innymi wielopłaszczyznowego bezpieczeństwa w Europie Wschodniej, migracji studentów, innowacji w ofercie turystycznej miast oraz ich dziedzictwa kulturowego. Zaproszeni goście podjęli się analizy wpływu jak wywiera kultura na transformacje społeczne, poruszyli zagadnienia dotyczące rozliczania przeszłości komunistycznej, a także wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i gospodarowania odpadami w zrównoważony sposób.

zdjęcia: Jarek Dudziak

W dniach 2-4 października 2014 roku podczas III Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej myślą przewodnią były najważniejsze problemy i wyzwania w Europie Środkowo-Wschodniej. W partnerstwie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP podsumowano także dekadę członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

zdjęcia: Oksana Tsymbaliuk

W 2013 roku – podczas II Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej – Lublin stał się miejscem dialogu środowisk kultury i edukacji, władz samorządowych i państwowych, twórców i decydentów. Program KIEW 2013 objął aż dziewięć linii programowych, w tym zupełnie nowe, takie jak „turystyka”, „innowacje społeczne”, „społeczna odpowiedzialność biznesu”, „dziedzictwo” oraz „konteksty”. W ramach Kongresu został również zrealizowany specjalny program – „Kultura dla Partnerstwa Wschodniego”. Kongresowym spotkaniom towarzyszyły prezentacje artystyczne oraz pokazy najlepszych praktyk kulturowych, ukazujące różnorodność współczesnych kultur krajów Partnerstwa Wschodniego w ramach Festiwalu Integracje-Mediacje.

zdjęcia: Anna Grabowska

Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej zorganizowano w Lublinie po raz pierwszy w roku 2012. Był on rozwinięciem idei Kongresu Kultury Partnerstwa Wschodniego, który miał miejsce w Lublinie rok wcześniej. Wtedy to artyści, menadżerowie i animatorzy kultury, przedstawiciele ministerstw, samorządów, organizacji pozarządowych, środowisk akademickich i mediów z krajów Partnerstwa Wschodniego, Unii Europejskiej, a także z Rosji i pozostałych krajów europejskich (łącznie 17 państw) wspólnie opracowali rekomendacje dotyczące współpracy kulturalnej pomiędzy PW a UE. Najważniejszym zadaniem pracy po Kongresie stało się zbudowanie Sieci Współpracy Kulturalnej Partnerstwa Wschodniego.